COVID-19 nedeni ile hastanede yatan çocukların annelerinin sosyal destek ve anksiyete düzeylerinin incelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14577145Keywords:
State anxiety, child, parent, nursing, social supportAbstract
Amaç: Bu çalışma COVID-19 nedeni ile hastanede yatan 0-18 yaş grubu çocukların annelerinin sosyal destek ile anksiyete düzeylerinin ve bunlar arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki bu çalışmanın örneklemini 2021 yılı Ocak-Eylül ayları arasında Konya il merkezinde bulunan bir çocuk hastanesi Çocuk COVID-19 ve Çocuk Yoğun Bakım Kliniklerinde yatan çocukların anneleri oluşturmuştur (n=250). Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo-demografik ve tanıtıcı özelliklerin bulunduğu anne/çocuk bilgi formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve Durumluk Anksiyete Ölçeği (DKÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS programında analiz edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yarısına yakını (%43.2) 20-29 yaş aralığındadır, yarısından fazlası (%60.8) en fazla ortaokul mezunudur, çoğunluğu (%83.2) ev dışında bir iş yapmamaktadır. Annelerin Sosyal Destek Ölçek puanının 59.41±19.03 olduğu, en yüksek puanı (24.49±6.03) aile alt boyutundan aldığı, bunu arkadaş (19.14±8.76) ve özel bir insan (15.78±9.16) alt boyut puanlarının takip ettiği görülmüştür. Hastanede yatan annelerin anksiyete puanının 41.8±6.02 olduğu, algılanan sosyal destek ile durumluk anksiyete düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmadığı saptanmıştır (p˃0.05).
Sonuç: COVID-19 nedeniyle hastanede yatan çocukların annelerinin algıladığı sosyal destek algılarının ve durumluk anksiyete düzeylerinin en iyi düzeyde olmadığı görülmüş ve aile merkezli bakım kapsamında annelerin bu durumlarının dikkate alınarak hemşirelik girişimlerinin planlanması önerilmiştir.
References
Açıkgöz, A., Ezen, M., Söngüt, S., Ulukuş, A. & Emir, B. (2019). Çocuğu hastanede yatan annelerde anksiyete ve depresif belirtilerin değerlendirilmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 373–382. https://doi.org/10.31067/0.2019.174
Akkuzu, H., Yumuşak, F. N., Karaman, G., Ladikli, N., Türkkan, Z. & Bahadır, E. (2020). Koronavirüs Kaygı Ölçeği’nin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry and Psychology, 2(2), 63–67. https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.2.09
Aras, A. & Tel, H. (2009). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarda algılanan sosyal destek ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Turkish Thoracic Journal, 10(1), 63–68.
Ardahan, M. (2006). Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 68–75.
Biçer, İ., Çakmak, C., Demir, H. & Kurt, M. E. (2020). Koronavirüs Anksiyete Ölçeği Kısa Formu: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(1), 216–225. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.731092
Bozdağ, F. & Başdaş, Ö. (2023). Anxiety, depression, perceived social support, and life satisfaction in mothers with children in the pediatric cardiac care unit after heart surgery. Turkish Journal of Cardiovascular Nursing, 14(33), 1–7. https://doi.org/10.5543/khd.2023.17136
Çokuğraş, H. & Önal, P. (2020). Çocuklarda SARS-CoV-2 enfeksiyonu. Türk Pediatri Arşivi, 55(2), 95–102. https://doi.org/10.14744/TurkPediatriArs.2020.20270
Doupnik, S. K., Henry, M. K., Bae, H., Litman, J., Turner, S., Scharko, A. M. & Feudtner, C. (2017). Mental health conditions and symptoms in pediatric hospitalizations: A single-center point prevalence study. Academic Pediatrics, 17(2), 184–190. https://doi.org/10.1016/j.acap.2016.08.009
Dülger, B., Yılmaz, M. & Temel, G. (2024). Determining the relationship between the anxiety level and social support of patients’ relatives in the neurosurgery intensive care unit during the COVID-19 pandemic process. Journal of Intensive Care Nursing, 28(1), 8–16. https://doi.org/10.62111/ybhd.1446138
Erdim, L., Bozkurt, G. & İnal, S. (2006). Annelerin çocuklarının hastanede yatışından etkilenme durumlarının araştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(3), 36–43.
Evren, C., Evren, B., Dalbudak, E., Topcu, M. & Kutlu, N. (2020). Measuring anxiety related to COVID-19: A Turkish validation study of the Coronavirus Anxiety Scale. Death Studies. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1774969
Guan, W., Ni, Z., Hu, Y., Liang, W., Ou, C., He, J., Liu, L., Sjhan, H., Lei, C., Hui, D.S.C., Du, B., Li, L., Zeng, G., Yuen K., Chen, R., Tang, C., Wang T., Chen, P., Xiang, J., ... & Zhong, N. (2020). Clinical characteristics of 2019 novel coronavirus infection in China. New England Journal of Medicine https://doi.org/10.1101/2020.02.06.20020974
Günay, O., Sevinç, N. & Aslantaş, E. E. (2017). Hastanede yatan çocukların annelerinde durumluk ve sürekli anksiyete düzeyleri ve ilişkili faktörler. Turkish Journal of Public Health, 15(3), 176–186.
Jalloh, M. F., Li, W., Bunnell, R. E., Ethier, K. A., O’Leary, A., Hageman, K. M., Paul, S., Jalloh, M.B., Morgan, O., Hersey, S., Marston B.J., Dafae, F. & Redd, J. T. (2018). Impact of Ebola experiences and risk perceptions on mental health in Sierra Leone, July 2015. BMJ Global Health, 3, 1–11. https://doi.org/10.1136/bmjgh-2017-000471
Jiao, W. Y., Wang, L. N., Liu, J., Fang, S. F., Jiao, F., Pettoello-Mantovani, M. & Somekh, E. (2020). Behavioral and emotional disorders in children during the COVID-19 epidemic. The Journal of Pediatrics, 221, 264–266. https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2020.03.013
Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 315–322.
Karal, E. & Biçer, B. G. (2020). Salgın hastalık döneminde algılanan sosyal desteğin bireylerin psikolojik sağlamlığı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 129–156. https://doi.org/10.20493/birtop.726411
Köle, M. T., Küçük, E., Karaaslan, A., Çetin, C., Vatansever Pınar, Z., Erdem, A. & Akın, Y. (2022). Depression and anxiety in mothers of children hospitalized for COVID-19 infection. Bağcılar Medical Bulletin, 7(4), 333–338. https://doi.org/10.4274/BMB.galenos.2022.2022-09-076
Kurt Demirbaş, N. & Sevgili Koçak, S. (2020). 2-6 yaş arasında çocuğu olan ebeveynlerin bakış açısıyla COVID-19 salgın sürecinin değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(6), 328–349.
Lee, S. A. (2020). Coronavirus Anxiety Scale: A brief mental health screener for COVID-19-related anxiety. Death Studies, 44(7), 393–401. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1748481
Öner, N. & Le Compte, A. (1983). Durumluk ve sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Öztürk, S., Yılmaz, N., Demir Erbil, D. & Hazer, O. (2020). COVID-19 pandemi döneminde hane halkındaki çatışma ve birlik-beraberlik durumunun incelenmesi. Turkish Studies, 15(4), 295–314. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44424
Ren, J., Li, X., Chen, S., Chen, S. & Nie, Y. (2020). The influence of factors such as parenting stress and social support on the state anxiety in parents of special needs children during the COVID-19 epidemic. Frontiers in Psychology, 11, 565393. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.565393
Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) çocuk hastanın yönetimi ve tedavi rehberi. https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/42283/0/covid-19rehbericocukhastayonetimivetedavi06012022v1pdf.pdf
Sağlık Bakanlığı. (2022). Türkiye COVID-19 tablosu. https://covid19.saglik.gov.tr/
Shen, K., Yang, Y., Wang, T., Zhao, D., Jiang, Y., Jin, R., Zheng, Y., Xu, B., Xie, Z., Lin, L., Shang, Y., Lu, X., Shu, S., Bai, Y., Deng, J., Lu, M., Ye, L., Wang, X., Wang, Y. & Gao, L. (2020). Diagnosis, treatment, and prevention of 2019 novel coronavirus infection in children: Experts’ consensus statement. World Journal of Pediatrics. https://doi.org/10.1007/s12519-020-00343-7
Söğütlü, Y., & Söğütlü, L. (2021). COVID-19 tanısı ile yatan çocuk hastaların kaygı düzeyleri ile ebeveynlerinin depresyon, umutsuzluk, kaygı ve algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Neuropsychiatric Investigation, 59(3), 70–75. https://doi.org/10.5152/Neuropsychiatricinvest.2021.03-08
Spielberger, C. D., Gorsuch, R. L. & Lushene, R. E. (1970). Test manual for the state-trait anxiety inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Sprang, G. & Silman, M. (2013). Posttraumatic stress disorder in parents and youth after health-related disasters. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 7(1), 105–110. https://doi.org/10.1017/dmp.2013.22
Suluhan, D., Akçay Didişen, N., Yıldız, D. & İslamoğlu, A. (2022). COVID-19 pandemisinde çocuk cerrahisi kliniğinde yatan çocuğun ebeveyni olmak: Nitel çalışma. IDUHeS, 5(2), 467–479. https://doi.org/10.52538/iduhes.1166110
Wang, D., Hu, B., Hu, C., Zhu, F., Liu, X., Zhang, J., Wang, B., Xiang, H., Cheng, Z., Xiong, Y., Zhao, Y., Li, Y., Wang, X. & Peng, Z. (2020). Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA, 323(11), 1061–1069. https://doi.org/10.1001/jama.2020.1585
Wang, H., Zeng, T., Wu, X., & Sun, H. (2020). Holistic care for patients with severe coronavirus disease 2019: An expert consensus. International Journal of Nursing Sciences, 7, 128–134. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2020.03.010
Wheaton, M. G., Abramowitz, J. S., Berman, N. C., Fabricant, L. E. & Olatunji, B. O. (2012). Psychological predictors of anxiety in response to the H1N1 (swine flu) pandemic. Cognitive Therapy and Research, 36, 210–218. https://doi.org/10.1007/s10608-011-9353-3
WHO. (2020). Coronavirus. Retrieved from https://www.who.int/health-topics/
WHO. (2020). WHO, director-general’s opening remarks at the media briefing on COVID-19–11 March 2020. Retrieved from https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020
WHO. (2022). WHO Coronavirus (COVID-19) dashboard. Retrieved from https://covid19.who.int/
Yuan, R., Xu, Q., Xia, C., Lou, C., Xie, Z., Ge, Q. & Shao, Y. (2020). Psychological status of parents of hospitalized children during the COVID-19 epidemic in China. Psychiatry Research, 288, 112953. https://doi.org/10.1016/psychres.2020.112953
Zimet, G., Dahlem, N., Zimet, S. & Farley, G. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 55, 610–617. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5201_2
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Journal of Infant, Child and Adolescent Health
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
