Ortaokul öğrencı̇lerı̇nı̇n dı̇jı̇tal ayak ı̇zı̇ kavramına ilişkin metaforların belirlenmesi
Keywords:
Digital footprint, metaphor, nursing, secondary school studentsAbstract
Amaç: Bu çalışmanın amacı metaforlar kullanarak 5. ve 6. sınıf ortaokul öğrencilerinin 'dijital ayak izi' hakkındaki algılarını araştırmaktır.
Yöntem: Çalışmada fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Çalışma, Mart ve Nisan 2024 yılları arasında ilkbahar döneminde eğitim gören 5. ve 6. sınıf öğrencileri (n = 201) ile gerçekleştirildi. Öğrencilerden giriş özelliklerini belirtmek ve "dijital ayak izine benzer ... çünkü ..." cümlesini tamamlamaları gereken bir bilgi formu doldurmaları istendi. Veriler, öğrencilerin özelliklerini analiz etmek için kullanılan tanımlayıcı istatistiklerle 'içerik analiz tekniği' kullanılarak analiz edildi. Ayrıca, metaforların kategorik durumunu etkileyen faktörler Pearson ki-kare testi kullanılarak incelenmiştir. Veri analizi SPSS 25.0 yazılım paketi kullanılarak gerçekleştirildi.
Bulgular: Çalışmaya toplam 197 öğrenci katıldı ve dijital ayak izleri için 40 farklı metafor sağladı. En sık kullanılan üç metafor "karda ayak izi" (%14.2), "mühür" (%10.7) ve "ayak izi" (%9.6) idi. Çalışma ayrıca metaforların% 66,9'unun kişisel verilerin dijital izleri kategorisine girdiğini bulmuştur. İlginç bir şekilde, yaş, cinsiyet, sınıf, ebeveynlerin eğitimi ve istihdam durumu, gelir ve algılanan başarı değişkenlerinin metafor kategorisi üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. Bununla birlikte, aile yapısının türü bir rol oynamıştır, çekirdek ailelerden gelen öğrencilerin kalıcı dijital veri depolama ile ilgili metaforları kullanma olasılığı geniş ailelerden gelen öğrencilere göre daha fazladır.
Sonuç: Çalışmaya katılan öğrencilerin hemen hemen hepsi dijital ayak izi hakkında bir fikre sahipti. Çocuk hemşirelerinin, çocukları dijital ortamda riskli davranışlardan korumada ve güvenli dijital davranışı teşvik etmede önemli bir rolü vardır
References
Beyens, I., Keijsers, L., & Coyne, S. M. (2022). Social media, parenting, and well-being. Current Opinion in Psychology, 47, 101350. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2022.101350
Bodhani, A. (2012). Digital footprints step up. Engineering & Technology, 7(1), 82-83. https://doi.org/10.1049/et.2012.0125
Bracken, S. S., & Fischel, J. E. (2008). Family reading behavior and early literacy skills in preschool children from low-income backgrounds. Early Education and Development, 19(1), 45–67. https://doi.org/10.1080/10409280701838835
Clark, I. (2012). Formative assessment: Assessment is for self-regulated learning. Educational Psychology Review, 24(2), 205–249. https://doi.org/10.1007/s10648-011-9191-6
Duygulu, S. (2019). Sosyal medyada çocuk fotoğrafı paylaşımlarının mahremiyet ihlali ve çocuk ı̇stismarı açısından değerlendirilmesi. TRT Akademi, 8, 428-87.
Çalışkan, N., & Aktın, K. (2022). Ortaokul öğrencı̇lerı̇nı̇n dı̇jı̇tal ayak ı̇zı̇ kavramına yönelı̇k metaforları. In Karabatak S (Ed.), Eğitim & Bilim 2022- II. Efe Akademi Yayınları.
EAVI. (2019, August 10). Digital footprint awareness. https://www.surveymonkey.com/r/CFXJHK3.
Girardin, F., Calabrese, F., Dal Fiore, F., Ratti, C., & Blat, J. (2008). Digital footprinting: uncovering tourists with user-generated content. IEEE Pervasive Computing, 7(4), 36-43. https://doi.org/10.1109/MPRV.2008.71
Güngörmüş, O. (2001). “Baba-çocuk ilişkisi”. In: Yavuzer H (Ed) Ana-Baba Okulu. Remzi Kitabevi.
Gürsoy, F., & Coşkun, T. (2006). Büyük ebeveynleriyle yaşayan çocukların aile ortamlarını değerlendirmeleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 151-164.
Helsper, E. J. (2021). The digital disconnect: The social causes and consequences of digital inequalities. SAGE. https://dx.doi.org/10.4135/ 9781526492982
Hengstler, J. (2017). Managing your digital footprint: Ostriches v. eagles. Education for a Digital World, 2(1), 89-139.
Hinds, J., & Joinson, A.N. (2018). What demographic attributes do our digital footprints reveal? A systematic review. PLoS One, 13(11), e0207112. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0207112
Ho, S., Lwin, M. O., Chen, L., & Chen, M. (2019). Development and validation of a parental social media mediation scale across child and parent samples. Internet Research, 30(2), 677–694. https://doi.org/10.1108/INTR-02-2018-0061.
Huang, G., Li, X., Chen, W. & Straubhaar, J. D. (2018). Fall-behind parents? The influential factors on digital parenting self-efficacy in disadvantaged communities. American Behavioral Scientist, 62(9), 1186-1206. https://doi.org/10.1177/000.276.4218773820.
Karabatak, S., & Alanoğlu, M. (2022). Öğretim üyelerinin dijital ayak izi yaşamları ve dijital ayak izi farkındalıkları. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 31-41. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.891924
Koçyiğit, A. (2022). Kamusal iletişim sürecinde sosyal medya kullanımı: İletişim Başkanlığı Twitter hesabı üzerine bir inceleme. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 8, 56-77.
Kuh, G. (2018). Sayısal ayak izi ders tasarımının öğrencilerin sayısal vatandaşlık konusundaki akademik başarılarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Lambiotte, R., & Kosinski, M. (2014). Tracking the digital footprints of personality. Proceedings of the IEEE, 102(12), 1934-1939. https://doi.org/10.1109/JPROC.2014.2359054
Linebarger, D. L., & Piotrowski, J. T. (2009). TV as storyteller: How exposure to television narratives impacts at-risk preschoolers' story knowledge and narrative skills. British Journal of Developmental Psychology, 27(1), 47–69. https://doi.org/10.1348/026151008X400445
Livingstone, S., Olafsson, K., Helsper, E. J., Lupianez-Villanueva, F., Veltri, G. A., & Folkvord, F. (2017). Maximizing opportunities and minimizing risks for children online: The role of digital skills in emerging strategies of parental mediation. Journal of Communication, 67(1), 82–105. https://doi.org/10.1111/jcom. 12277.
Nelson, M. K. (2010). Parenting out of control: Anxious parents in uncertain times. New York Unıversity Press.
Öden Akman, A., & Çuhacı Çakır, B., & Kocabaş, C.N. (2021). Çocukların sosyal medyadaki dijital ayak ı̇zleri: Mahremiyet ı̇hlalinde hassas noktalar. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 15, 553-555. https://doi.org/10.12956/tchd.949279
Özbek, Y., Çoklar, A.N., & Gündüz, Ş. (2016). Lise öğrencilerinin dijital ayak izi farkındalık ve yaşantılarının belirlenmesi. 10th International Computer and Instructional Technologies Symposium (ICITS). Rize: ICITS Proceedings Book, 596-604.
Parıltı, F., & Aydın, H. (2024). Çocukların dijital ayak ı̇zi ölçümü ve kültürel miras oyunlarının önleyici bir araç olarak kullanımı. International Journal of Humanities and Art Researches, 9(4), 417-31.
Sanin, E. (2022). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital ayak izi farkındalıkları ve bilgi güvenliği farkındalıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Sürmelioğlu, Y., & Seferoğlu, S.S. (2019). An examination of digital footprint awareness and digital experiences of higher education students. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 11(1), 48-64. http://dx.doi.org/10.18844/wjet.v11i1.4009
Swetha, M.S., Buvaneswari, P., & Kottaisamy, U. (2019). An empirical study on consumer awareness on digital footprints. International Journal of Advanced Science and Technology, 28(17), 759-768. http://sersc.org/journals/index.php/IJAST/article/view/2423
Tanrıverdi, H., & Kahraman, O.C. (2018). Metafor analizi. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (1. Baskı). Eğitim Yayınevi.
Taş, A., & Bülbül, H. İ. (2021). Digital footprint awareness of social media users. Journal of Social Humanities and Administrative Sciences, 4(3), 205-216. http://dx.doi.org/10.26677/TR1010.2021.694
Tekindal, M, & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-82.
Uludaşdemir, D., & Akca, D. (2022) Dı̇jı̇tal dünyanın rı̇sklerı̇ ve adölesan sağlığına yönelı̇k hemşı̇relı̇k yaklaşımları. 2. Uluslararası Gazi Sağlık Bilimleri Kongresi. (Çevrimiçi)
Vervier, L., Zeissig, E.M., Lidynia, C., & Ziefle, M. (2017). Perceptions of digital footprints and the value of privacy. In Proceedings of the 2nd International Conference on Internet of Things, Big Data and Security, 80-91. http://dx.doi.org/10.5220/0006301000800091
Yaman, F., Yurdakul, I. K., Akbulut, Y., & Dönmez, O. (2024). An examination of the digital parenting profiles in Turkey. Child Psychiatry & Human Development, 55(2), 384-393. https://doi.org/10.1007/s10578.022.01410-y
Yılmaz Soylu, M., Demiröz, S., & Akkoyunlu, B. (2021). Ortaokul öğrencilerinin dijital ayak izi farkındalıkları ve yaşantılarının incelenmesi. Journal of Computer and Education Research, 9(17), 177- 198. https://doi.org/10.18009/jcer.838856
Yücel Cengiz, İ., & Ekici, G. (2019). Biyoloji öğretmen adaylarının biyoloji eğitimi laboratuvar dersine ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1218-58. https://doi.org/10.26466/opus.538351
Zhao, P., Bazarova, N.N., & Valle, N. (2023). Digital parenting divides: the role of parental capital and digital parenting readiness in parental digital mediation, Journal of Computer-Mediated Communication, 28(5), 32. https://doi.org/10.1093/jcmc/zmad032
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Infant, Child and Adolescent Health
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
