Ortaokul öğrencilerinde dijital bağımlılık ve gündüz uykululuk ilişkisinin incelenmesi
Keywords:
digital addiction, internet addiction, daytime sleepiness, child and teenagersAbstract
Amaç: Bu çalışma, ortaokul çağındaki çocuklarda dijital bağımlılık ile gündüz uykululuğu arasındaki ilişkiyi ve dijital bağımlılığın gündüz uykululuğunu tahmin etme düzeyini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Yöntem: Çalışmamız tanımlayıcı, kesitsel ve karşılaştırmalı bir çalışmadır. Örneklem, 5., 6., 7., 8. sınıflarda öğrenim gören 422 çocuktan oluşmuştur. Veriler Çocuk Bilgi Formu, Ergenler İçin Dijital Bağımlılık Ölçeği, Pediatrik Gündüz Uykululuğu Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından sınıf ortamında yüz yüze veri toplama yöntemi ile elde edilmiştir. Dijital bağımlılık ile gündüz uykululuğu arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Dijital bağımlılığın gündüz uykululuğu üzerindeki öngörü düzeyi doğrusal regresyon analizi ile incelendi
Bulgular: Çocukların yaş ortalaması 12,25±1,19, %54,7'si kız (n=231), %31,3'ü (n=132) 8. sınıf, annelerin %34,7'si lise mezunu ve babaların %36,7'si lise mezunuydu. Çocukların %89,8'inin kendisine ait cep telefonu bulunmaktadır. %94,5'i evde internet bağlantısı olduğunu bildirmiştir. Çocukların %41,5'i cep telefonlarıyla en sık sosyal medya ve internete girmek için günde ortalama 3,70±2,73 saat vakit geçirdiğini bildirmiştir.
Sonuç: Çocukların dijital bağımlılık puan ortalamaları ile gündüz uykululuk puanları arasında güçlü, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
References
Acikgoz, A., Acikgoz, B., & Acikgoz, O. (2022). The effect of internet addiction and smartphone addiction on sleep quality among Turkish adolescents. Peer J, 10:e12876. https://doi.org/10.7717/peerj.12876
Bartel, K., Williamson, P., van Maanen, A., Cassoff, J., Meijer, A. M., Oort, F., Knäuper, B., Gruber, R., Gradisar, M. (2016). Protective and risk factors associated with adolescent sleep: Findings from Australia, Canada, and the Netherlands. Sleep Medicine, 26, 97–103. https://doi.org/ 10.1016/j.sleep.2016.07.007
Bektas, M., Bektas, I., Ayar, D., Selekoglu, Y., Ayar, U., Kudubes, A. A., Sal, S.A., & Armstrong, M. (2016). Psychometric properties of Turkish version of pediatric daytime sleepiness scale (PDSS-T). Asian Nursing Research, 10(1), 62-67. https://doi.org/10.1016/j.anr.2016.01.002
Bener, A., Yildirim, E., Torun, P., Çatan, F., Bolat, E., Alıç, S., Akyel, S., & Griffiths, M. D. (2019). Internet addiction, fatigue, and sleep problems among adolescent students: A large-scale study. International Journal of Mental Health and Addiction, 17, 959-969. https://doi.org/10.1007/s11469-018-9937-1
Cajochen, C., Frey, S., Anders, D., Spati, J., Bues, M., Pross, A., Mager, R., Wirz-Justice, A., Stefani, O. (2011). Evening exposure to a light-emitting diodes (LED)-backlit computer screen affects circadian physiology and cognitive performance. Journal of Applied Physiology (Bethesda, MD: 1985), 110(5), 1432–1438. https://doi.org/10.1152/japplphysiol.00165.2011
Carter, B., Rees, P., Hale, L., Bhattacharjee, D., & Paradkar, M. S. (2016). Association between portable screen-based media device access or use and sleep outcomes: A systematic review and meta-analysis. JAMA Pediatrics, 170(12), 1202–1208. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2016.2341
Chassiakos, Y. L. R., Radesky, J., Christakis, D., Moreno, M. A., & Cross, C. (2016). Children and adolescents and digital media. Journal of the American Academy of Pediatrics, 138(5), 3–6. https://doi.org/10.1542/peds.2016-2593
Chen, Y. L., Gau, S. S. F. (2016). Sleep problems and internet addiction among children and adolescents: a longitudinal study. Journal of Sleep Research, 25(4), 458-465. https://doi.org/10.1111/jsr.12388
Ciminli, A. (2024). Ergenlerde psikolojik sağlamlık, teknoloji bağımlılığı ve boş zaman yönetimi arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (62), 2730-2745.
Çelik, O. T., Tunç, Y., Candemir, B., Kapkın İçen, B., & Açar, D. (2023). Validity and Relıabılıty Study of The Turkish Adaptation of The Digital Addıctıon Scale for Teenagers (DAST). İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 11(3), 1715-1728. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1288302
Drake C, Nickel C, Burduvali E, Roth T, Jefferson C, Badia P. (2003). The pediatric daytime sleepiness scale (PDSS): Sleep habits and school outcomes in middleschool children. Sleep. 26(4):455e8
Ektiricioğlu, C., Arslantaş, H., & Yüksel, R. (2020). Ergenlerde çağın hastalığı: Teknoloji bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(1), 51-64. https://doi.org/10.17827/aktd.498947
Eliacik, K., Bolat, N., Koçyiğit, C., Kanik, A., Selkie, E., Yilmaz, H., Çatlı, G., Olgaç, N., & Dundar, B. N. (2016). Internet addiction, sleep and health-related life quality among obese individuals: a comparison study of the growing problems in adolescent health. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 21, 709-717. DOI 10.1007/s40519-016-0327
Elkin, N., & Soydan, A. M. (2024). Halk sağlığı perspektifinden çocuklarda teknoloji bağımlılığı ve ekran maruziyeti. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 33(4), 307-315. https://doi.org/10.17942/sted.1463395
Eyimaya, A. O., & Irmak, A. Y. (2021). Relationship between parenting practices and children's screen time during the COVID-19 Pandemic in Turkey. Journal of Pediatric Nursing, 56, 24-29. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2020.10.002
Günüç, S. (2017). Peer influence in internet and digital game addicted adolescents: Is internet/digital game addiction contagious?. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction, 6(2). doi: 10.5812/ijhrba.33681
Hu, T., Wang, Y., Lin, L., & Tang, W. (2021). The mediating role of daytime sleepiness between problematic smartphone use and post-traumatic symptoms in COVID-19 home-refined adolescents. Children and Youth Services Review, 126, 106012. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2021.106012
Hysing, M., Pallesen, S., Stormark, K. M., Jakobsen, R., Lundervold, A. J., & Sivertsen, B. (2015). Sleep and use of electronic devices in adolescence: Results from a large population-based study. BMJ Open, 5, e006748. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2014-006748
Jeri-Yabar, A., Sanchez-Carbonel, A., Tito, K., Ramirez-delCastillo, J., Torres-Alcantara, A., Denegri, D., & Carreazo, Y. (2019). Association between social media use (Twitter, Instagram, Facebook) and depressive symptoms: Are Twitter users at higher risk?. International Journal of Social Psychiatry, 65(1), 14-19. https://doi.org/10.1177/0020764018814270
Kim, S. Y., Han, S., Park, E. J., Yoo, H. J., Park, D., Suh, S., & Shin, Y. M. (2020). The relationship between smartphone overuse and sleep in younger children: A prospective cohort study. Journal of Clinical Sleep Medicine, 16(7), 1133-1139. https://doi.org/10.5664/jcsm.8446
Lemola, S., Perkinson-Gloor, N., Brand, S., Dewald-Kaufmann, J. F., & Grob, A. (2015). Adolescents’ electronic media use at night, sleep disturbance and depressive symptoms in the smartphone age. Journal of Youth and Adolescence, 44(2), 405–418. https://doi.org/10.1007/s10964-014-0176-x
Lozano-Blasco, R., Mira-Aladrén, M., & Gil-Lamata, M. (2023). Social media influence on young people and children: Analysis on Instagram, Twitter and YouTube. Comunicar, 31(74), 125-137. https://doi.org/10.3916/C74-2023-10
Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z., & Özdinçler, A. R. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 1-21. DOI http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0051
Nasirudeen, A. M. A., Lee Chin Adeline, L., Wat Neo Josephine, K., Lay Seng, L., & Wenjie, L. (2017). Impact of social media usage on daytime sleepiness: a study in a sample of tertiary students in Singapore. Digital Health, 3, 2055207617699766. https://doi.org/10.1177/2055207617699766
Sakamoto, N., Kabaya, K., & Nakayama, M. (2022). Sleep problems, sleep duration, and use of digital devices among primary school students in Japan. BMC Public Health, 22(1), 1006.
Sawa, S., Hashizume, K., Abe, T., Kusaka, Y., Fukazawa, Y., Hiraku, Y., & Hagihara, A. (2021). Pathway linking physical activity, sleep duration, and breakfast consumption with the physical/psychosocial health of schoolchildren. Journal of Child Health Care, 25 (1), 5–17. https://doi.org/10.1177/1367493519891019
Schulz van Endert, T. (2021). Addictive use of digital devices in young children: Associations with delay discounting, self-control and academic performance. PloS One, 16(6), e0253058. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0253058
Seema, R., Heidmets, M., Konstabel, K., & Varik-Maasik, E. (2022). Development and Validation of the Digital Addiction Scale for Teenagers (DAST). Journal of Psychoeducational Assessment, 40(2), 293–304. https://doi.org/10.1177/07342829211056394
Simola, P., Liukkonen, K., Pitkaranta, A., Pirinen, T., & Aronen, E. T. (2014). Psychosocial and somatic outcomes of sleep problems in children: A 4-year follow-up study. Child: Care, Health and Development, 40(1), 60–67. https://doi.org/10.1111/j.1365- 2214.2012.01412.x
Sülün, A. A., Yayan, E. H., & Düken, M. E. (2021). Effect of COVID-19 Epidemic on Smartphone use and Sleep in Adolescents. Turkish Journal of Child and Adolescent Health, 28(Special Issue), 35. DOI:10.4274/tjcamh.galenos.2021.02996
Sümen, A., & Evgin, D. (2021). Social media addiction in high school students: a cross-sectional study examining its relationship with sleep quality and psychological problems. Child Indicators Research, 14(6), 2265-2283. https://doi.org/10.1007/s12187-021-09838-9
Şensoy, Ö., & Ayar, D. (2022). The Effect of Problematic Internet Use and Social-Appearance Anxiety on the Smartphone Addiction of Adolescents. Cyprus Journal of Medical Sciences, 7(3), 354-359. doi:10.4274/cjms.2021.2021-89
Touitou, Y., Touitou, D., & Reinberg, A. (2016). Disruption of adolescents’ circadian clock: The vicious circle of media use, exposure to light at night, sleep loss and risk behaviors. Journal of Physiology-Paris, 110(4), 467-479. https://doi.org/10.1016/j.jphysparis.2017.05.001
Uysal, D.D., Çalışır, H. (2024). The Relationship Between Sleep Problems, Nutrition Habits and Anthropometric Measurements of School Children. Turkish Journal of Sleep Medicine, 11(1), 60-67. doi:10.4274/jtsm.galenos.2023.61224.
Üstündağ, A. (2022). Çocukların sosyal medya, akıllı telefon ve oyun bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 23(3), 316-326. https://doi.org/10.51982/bagimli.1004767
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Infant, Child and Adolescent Health
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
