Çocuklara uygulanan bölgesel invaziv işlemlerde ağrı düzeyinin değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10431252Anahtar Kelimeler:
Ağrı yönetimi, çocuk, intravenöz uygulama, invaziv girişim, venöz kan almaÖzet
Amaç: Bu çalışma, çocuklarda venöz kan alma ve intravenöz katater uygulama esnasında yaşanan ağrı düzeyini işlem türü ve uygulama bölgesi açısından değerlendirmek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Kesitsel tasarımda karşılaştırmalı olarak yapılan çalışmanın verileri Ağustos ve Eylül 2022 tarihleri arasında gözlem ve ölçüm yapılarak toplandı. Araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinin acil servisine başvuran 2-16 yaş arası 153 çocuk oluşturdu. Araştırma verileri “Wong Baker Yüz İfadelerini Derecelendirme Ölçeği” ve “Hasta Bilgi ve İzlem Formu” ile toplandı. Araştırmada ebeveynler, çocuk ve bir gözlemci venöz kan alma ve intravenöz katater uygulama işlemleri sırasında yaşanan ağrı düzeyini ayrı ayrı değerlendirdi. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra bağımsız gruplarda t testi, ANOVA ve Kruskal Wallis H testi kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen çocukların 61(%39,9)’i venöz kan alma, 92(%60,1)’si intravenöz katater uygulama işlemi ile değerlendirildi. İşlemlerin 60(%39,2)’ı el üstüne, 60(%39,2)’ı ön kola ve 33(%21,6)’ü alt ekstremiteye uygulandı. Çocukların yaş, boy ve kiloları arttıkça gözlemcilerin ağrı şiddeti puanlarının anlamlı olarak düştüğü saptandı. Kız çocuklarında ağrı şiddetinin daha yüksek olduğu belirlendi. Ebeveynlerin venöz kan alma işleminde ağrı şiddetini, çocukların ise alt ekstremiteye uygulanan işlemlerde ağrı şiddetini daha yüksek bulduğu görüldü.
Sonuç: Bu çalışmada venöz kan alma ve intravenöz katater uygulama esnasında ölçülen ağrı düzeylerinin demografik özellikler, yapılan işlem ve bölgeye göre anlamlı olarak farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşıldı. Demografik özellikler bakımından ağrıya duyarlı bireylere yönelik çalışmaların yapılması, zorunlu olmadığı sürece invaziv işlemlerde alt ekstremitenin kullanılmaması, işlem türü ve bireysel farklılıkların olmadığı ileri çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Referanslar
Avcı, O., Yıldırım, S., Yörük, M. F., İsbır, A. C., Düger, C., Erşan, İ. & Baran Ünal, C. (2017). Propofol ve roküronyum intravenöz enjeksiyon ağrısının algılanmasında kullanılan damar yolu yeri, kanül çapı ve cinsiyet ilişkisi. GKDA Derg, 23(4):132-138, 2017
Aydin, D., Şahiner, N. C. & Çiftçi, E. K. (2016). Comparison of the effectiveness of three different methods in decreasing pain during venipuncture in children: ball squeezing, balloon inflating and distraction cards. Journal of Clinical Nursing, 25(15-16), 2328-2335. https://doi.org/10.1111/jocn.13321
Bakır, M. A., & Yava, A. (2020) Periferik intravenöz kateter uygulanan hastalarda flebit gelişme durumu ve etkileyen durumların belirlenmesi. Zeugma Health Science, 2(1), 35-45.
Ballard, A., Khadra, C., Adler, S., Trottier, E. D., Bailey, B., Poonai, N., . . . Le May, S. (2019). External cold and vibration for pain management of children undergoing needle-related procedures in the emergency department: A randomised controlled non-inferiority trial protocol. BMJ Open, 9(1), e023214. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-023214
Canbulat, N., Ayhan, F. & Inal, S. (2015). Effectiveness of external cold and vibration for procedural pain relief during peripheral intravenous cannulation in pediatric patients. Pain Management Nursing, 16(1), 33-39. https://doi.org/10.1016/j.pmn.2014.03.003
Chang, W. P. & Peng, Y. X. (2018). Occurrence of phlebitis: a systematic review and meta-analysis. Nursing Research, 67(3), 252-260. https://doi.org/ 10.1097/nnr.0000000000000279
Chesterton, L. S., Barlas, P., Foster, N. E., Baxter, G. D. & Wright, C. C. (2003). Gender differences in pressure pain threshold in healthy humans. Pain, 101(3), 259-266. https://doi.org/10.1016/S0304-3959(02)00330-5
Dayan, A., Ansah, N. O. & Serpil, İ. (2021). Hemşirelerin kanıt temelli uygulamalardanhaberdarlık düzeyi: Periferik intravenöz katater uygulamaları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 235-254. https://doi.org/10.47115/jshs.895736
Derleyen Taşkın, B. (2019). Pediatri servisinde yatan çocuklara periferik damar yolu açma işlemi öncesinde uygulanan terapötik oyun yönteminin anksiyete ve korku üzerine etkisi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trakya.
Dychter, S. S., Gold, D. A., Carson, D. & Haller, M. (2012). Intravenous therapy: A review of complications and economic considerations of peripheral access. Journal of Infusion Nursing, 35(2), 84-91. https://doi.org/10.1097/nan.0b013e31824237ce
Eren, H. (2022). Difficult intravenous access and its management. Ultimate Guide to Outpatient Care, 25.
Erkılıç, E. (2020). Obez Çocuklarda anestezi. Balıkesir Medical Journal, 4(1), 40-51. https://doi.org/10.33716/bmedj.678177
Evcili, F., Yurtsal, Z.B., Cesur, B. & Kaya, N. (2017). Yenidoğana uygulanan ağrılı işlemlerin ebeveyn-bebek bağlanmasına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 65-71.
Güdücü Tüfekci, F. & Erci, B. (2007). Ağrılı işlemler sırasında ebeveynlerin bulunmasının ve bazı faktörlerin çocukların ağrı toleransına etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(2), 30-40.
Handan, E. & Erdem, A. (2023). Bir hastanede periferal intravenöz kateter yerleştirme sıklığı ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 10(1), 82-89. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1193256
Hsieh, Y.-C., Cheng, S.-F., Tsay, P.-K., Su, W.-J., Cho, Y.-H. & Chen, C.-W. (2017). Effectiveness of cognitive-behavioral program on pain and fear in school-aged children undergoing intravenous placement. Asian Nursing Research, 11(4), 261-267. https://doi.org/10.1016/j.anr.2017.10.002
Jeffs, D., Wright, C., Scott, A., Kaye, J., Green, A. & Huett, A. (2011). Soft on sticks: An evidence-based practice approach to reduce children's needlestick pain. Journal of Nursing Care Quality, 26(3), 208-215. https://doi.org/10.1097/NCQ.0b013e31820e11de
Juvin, P., Blarel, A., Bruno, F. & Desmonts, J.M. (2003). Is peripheral line placement more difficult in obese than in lean patients? Anesthesia & Analgesia, 96(4), 1218. https://doi.org/10.1213/01.ANE.0000050570.85195.29
Karadeniz, G., Kutlu, N., Tatlisumak, E. & Özbakkaloğlu, B. (2003). Nurses’ knowledge regarding patients with intravenous catheters and phlebitis interventions. Journal of Vascular Nursing, 21(2), 44-47. https://doi.org/10.1016/S1062-0303(03)00034-7
Koç, S. (2023). Periferik damar yolu açılması sırasında kullanılan müzikli oyuncağın çocukların ağrısı, korkusu ve ebeveynlerinin memnuniyetine etkisi. Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
Kuş, B. & Büyükyılmaz, F. (2017). Periferik intravenöz kateter uygulamalarında komplikasyonların önlenmesinde güncel kanıtlar: Sistematik inceleme. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(3), 210-217. https://doi.org/10.17672/fnjn.343259
Lauder, G. & Emmott, A. (2014). Confronting the challenges of effective pain management in children following tonsillectomy. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 78(11), 1813-1827. https://doi.org/10.1016/j.ijporl.2014.08.011
Loveday, H. P., Wilson, J. A., Pratt, R. J., Golsorkhi, M., Tingle, A., Bak, A., . . . Wilcox, M. (2014). Epic3: National evidence-based guidelines for preventing healthcare-associated infections in NHS hospitals in England. Journal of Hospital Infection, 86, S1-S70. https://doi.org/10.1016/S0195-6701(13)60012-2
Nagihan, A., Kuğuoğlu, S. & Ekici, B. (2021) Bebeklerde (3-6 ay) periferik intravenöz kateterizasyon uygulaması sırasında kullanılan müzikli dönencenin ağrı algısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 8(1), 16-21. https://doi.org/10.31125/hunhemsire.906918
Nafiu, O. O., Burke, C., Cowan, A., Tutuo, N., Maclean, S. & Tremper, K. K. (2010). Comparing peripheral venous access between obese and normal weight children. Pediatric Anesthesia, 20(2), 172-176. https://doi.org/10.1111/j.1460-9592.2009.03198.x
Nickel, B. (2019). Peripheral intravenous access: Applying infusion therapy standards of practice to improve patient safety. Critical Care Nurse, 39(1), 61-71. https://doi.org/10.4037/ccn2019790
O'grady, N. P., Alexander, M., Burns, L. A., Dellinger, E. P., Garland, J., Heard, S. O., . . . Pearson, M. L. (2011). Guidelines for the prevention of intravascular catheter-related infections. Clinical Infectious Diseases, 52(9), e162-e193. https://doi.org/10.1093/cid/cir257
Sahiner, N. C. & Bal, M. D. (2016). The effects of three different distraction methods on pain and anxiety in children. Journal of Child Health Care, 20(3), 277-285. https://doi.org/10.1177/1367493515587062
Semercı, R., Kocaaslan, E. N., Akgün Kostak, M., & Akın, N. (2020). Çocuklarda damar yolu açma işlemi sırasında oluşan ağrıyı azaltma: Buzzy uygulaması. Journal of the Turkish Society of Algology, 32(4). https://doi.org/10.14744/agri.2020.02223
Temiz, Z. & Nadiye, Ö. (2015). Ameliyat sonrası ağrı şiddetinin dört farklı ağrı ölçeği ile karşılaştırılması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(4), 245-251. https://doi.org/10.17049/ahsbd.64890
Tosun, B., Arslan, B. K., & Özen, N. (2020). Periferik venöz kateter kaynaklı flebit gelişme durumu ve hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin bilgi düzeyleri: Nokta prevalans çalışması. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 12(1). https://doi.org/10.5336/nurses.2019-70847
Tunç-Tuna, P. & Açıkgöz, A. (2015). The effect of preintervention preparation on pain and anxiety related to peripheral cannulation procedures in children. Pain Management Nursing, 16(6), 846-854. https://doi.org/10.1016/j.pmn.2015.06.006
Uman, L. (2006). Psychological interventions for needle‐related procedural pain and distress in children and adolescents. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4, 63.
Willock, J., Richardson, J., Brazier, A., Powell, C. & Mitchell, E. (2004). Peripheral venepuncture in infants and children. Nursing Standard, 18(27).
Wong, D. L. & Baker, C. M. (1988). Pain in children: Comparison of assessment scales. Pediatr Nurs, 14(1), 9-17.
Yen, K., Riegert, A. & Gorelick, M. H. (2008). Derivation of the DIVA score: a clinical prediction rule for the identification of children with difficult intravenous access. Pediatric Emergency Care, 24(3), 143-147. https://doi.org/10.1097/PEC.0b013e3181666f32
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Infant, Child and Adolescent Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
