Çocuk kliniğinde çalışan ebe ve hemşirelerin aile merkezli bakıma yaklaşımlarının incelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10431236Anahtar Kelimeler:
Aile merkezli bakım, çocuk, ebe, hemşireÖzet
Amaç: Bu araştırma, çocuk kliniğinde çalışan ebe ve hemşirelerin aile merkezli bakıma yaklaşımlarının incelenmesi amacı ile yürütülmüştür.
Yöntem: İstanbul’da bulunan iki kamu hastanesinde tanımlayıcı desende yürütülen araştırmanın örneklemini çalışmaya katılmaya gönüllü olan 106 ebe ve hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Aile Merkezli Bakım Anketi (AMBA)” ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis Test kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan ebe ve hemşirelerin yaş ortalaması 26,3±3,6 olduğu, %79,2’sinin lisans mezunu olduğu ve %65,1’inin 1-5 senedir bir çocuk kliniğinde çalıştıkları saptandı. Araştırmaya katılan ebe ve hemşirelerin %30,2’sinin aile merkezli bakıma ilişkin eğitim aldığı belirlenmiştir. Çalışanların bir vardiyada bakım verdikleri çocuk hasta sayısı ortalama 5,2±4,7 olarak belirlenmiştir. Araştırmaya katılan ebe ve hemşirelerin AMBA puan ortalaması 61,1±5,6 olarak bulunmuştur. Düzenli hizmet içi eğitim alma, çocuk kliniklerinde çalışma süreleri ve bir vardiyada bakılan hasta sayılarına göre AMBA puan ortalamalarını anlamlı olarak farklılaştırdığı belirlendi. Ebe ve hemşirelerin yaşı, eğitim düzeyleri, medeni durumları ve aile merkezli bakım eğitimi alma durumları ile AMBA puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Sonuç: Araştırmanın bulguları doğrultusunda, çocuk kliniğinde çalışan ebe ve hemşirelerin aile merkezli bakım konusunda yaklaşımlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Aile merkezli bakımın yaygınlaşması ve uygulanma düzeyinin arttırılması için hizmet içi eğitimlerin yaygınlaştırılması önerilmektedir.
Referanslar
Akdeniz Uysal, D., & Yiğit, R. (2017). Evaluation of the association of level of self-efficacy of nurses and contribution of inclusion of parents in the care of patients by the nurses. HealthMED, 11(3), 112-123.
Aksu, D., Yiğit, R. (2019). Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin liderlik özellikleri ve aile merkezli bakım arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 98-110.
Aykanat, B., & Gözen, D. (2014). Çocuk sağlığı hemşireliğinde aile merkezli bakım yaklaşımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 683-695.
Boztepe, H. (2009). Pediatri hemşireliğinde aile merkezli bakım. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 1(2), 88.
Boztepe, H., Yıldız, G. K., Çınar, S., & Ayşe, A. Y. (2019). Çocuğu hastanede yatan ebeveynlerin aile merkezli bakım alma durumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4, 748-755.
Byers, J. F., Lowman, L. B., Francis, J., Kaigle, L., Lutz, N. H., Waddell, T., & Diaz, A. L. (2006). A quasi-experimental trial on individualized, developmentally supportive family-centered care. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 35(1), 105-115.
Doğan, B. (2010). Hastanede yatan çocuğun bakımına ebeveynlerin katılımı konusunda hemşirelerin, doktorların ve ebeveynlerin görüşleri ve beklentileri. Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Ankara.
Dur, Ş., Gözen, D., & Bilgin, M. (2016). Devlet ve özel hastanedeki hemşirelerin aile merkezli bakıma ilişkin tutum ve davranışları. Güncel Pediatri, 14(1), 1-9.
Ghorbani, F., Mirlashari, J., Navab, E., Higman, W., & Valizadeh, S. (2018). Experiences of the Iranian neonatal intensive care unit nurses in implementing family-centered care: Walking on an insecure foundation. Iranian Journal of Neonatology, 9(2), 42-49.
Gill, K. (2010). Health professionals' attitudes toward parent participation in hospitalized children's care. Journal Children’s Helth Care, 257-271.
Hallstrom I., Runesson I., Elander G. (2002). Observed parental needs during their child’s hospitalization. Journal of Pediatric Nursing, 7(2), 212-218.
Jafarpoor, H., Vasli, P., Manoochehri, H., & Zayeri, F. (2020). Measuring family-centered care in intensive care units: Developing and testing psychometric properties. Signa Vitae, 16(2), 82-91.
Kaya, S., Karayağız, G., & Manav, G. (2020). Türkiye’de pediatri kliniklerinde yapılan ve aile merkezli bakım anlayışını kapsayan çalışmaların gözden geçirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 205-214.
Kıtchen, B.E. (2005). Family-centered care: A case study. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 10(2), 93-97.
Kuzlu, T. A., Kalıncı, N., Topan, A. K. (2011). Üniversite hastanesinde çocuklara verilen bakımın aile merkezli bakım yönünden incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 6(16):1-17.
O’Brien, K., Bracht, M., Robson, K., Ye, X. Y., Mirea, L., Cruz, M., ... & Lee, S. K. (2015). Evaluation of the family integrated care model of neonatal intensive care: A cluster randomized controlled trial in Canada and Australia. BMC Pediatrics, 15(1), 1-9.
Özdemir, F., Evgin, D., İnci, F. (2022). Pediatri hemşirelerinin kültürel duyarlılıkları ve mülteci hastalara yönelik aile merkezli bakım uygulamaları: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 14(2), 332-34.
Özmen, G. Ç., Bulut, E., Çilingir, D., Güven, B., Müezzinoğlu, M. (2021). Yoğun bakım hemşirelerinin aile merkezli bakıma ilişkin tutumları. Türk Hemşireler Derneği Dergisi, 2(2), 27-40
Petersen, M. F., Cohen, J., & Parsons, V. (2004). Family‐centered care: Do we practice what we preach?. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing, 33(4), 421-427.
Shirazi, Z. H., Sharif, F., Rakhshan, M., Pishva, N., Jahanpour, F. (2015). The obstacles against nurse-family communication in family-centered care in neonatal intensive care unit: A qualitative study. Journal of Caring Sciences, 4(3), 207-216.
Şahin, D., Beşirik, S., Türkmen, A.S., Şahiner Canbulat, N. (2018). Pediatri hemşireliğinde aile merkezli bakım yaklaşımı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları, 1(1): 49-50.
Şahin, Ö. Ö., Topan, A., Suzan, Ö. K., & Canbaz, T. (2020). Hastanede çocuklara bakım veren hemşirelerin aile merkezli bakım yaklaşımını kullanma durumlarının incelenmesi. JAREN, 6(1):89-96.
Tabakçıoğlu, M. (2019). Pediatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin aile merkezli bakıma ilişkin tutumları. Maltepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, İstanbul.
Tosun, A., & Tüfekci, F. G. (2015). Çocuk kliniklerinde aile merkezli bakım uygulamalarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 131-139.
Wells, N., Bronheim, S., Zyzanski, S., & Hoover, C. (2015). Psychometric evaluation of a consumer-developed family-centered care assessment tool. Maternal and Child Health Journal, 19, 1899-1909.
Westbrook, K. W., Grant, C. C., Rafalski, E., & Babakus, E. (2015). Patient-family centred care: Measuring perceived service quality following a critical care services experience. Journal of Health Management, 17(3), 304-315.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of Infant, Child and Adolescent Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
