COVID-19 salgını sürecinde sağlık çalışanı olan ve olmayan ebeveynlerin çocukları ile olan ilişkisinin incelenmesi

COVID-19 salgını sürecinde sağlık çalışanı olan ve olmayan ebeveynlerin çocukları ile olan ilişkisinin incelenmesi

Yazarlar

  • Fatma Kurudirek
  • Duygu Arıkan
  • Sümeyye Ekici

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8300768

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, çocuk, çocuk ilişkisi, ebeveyn

Özet

Amaç: Bu araştırma, COVID-19 salgını sürecinde sağlık çalışanı olan ve olmayan ebeveynlerin çocuklarıyla olan ilişkisinin incelenmesi amacıyla yapıldı.

Yöntem: Tanımlayıcı tipte kesitsel ve karşılaştırmalı nitelikte olan bu araştırma, Kasım 2021-Şubat 2022 tarihleri arasında yapıldı. Araştırmanın evrenini, Türkiye’de yaşayan anne-babalar oluşturdu. Araştırma, 352 anne-baba ile yürütüldü. Verilerin toplanmasında, anket formu ve Çocuk-Anababa İlişki Ölçeği (ÇAİÖ) kullanıldı. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, t test, ANOVA, Kruskal-Wallis test ve Mann-Whitney U testi kullanıldı.

Bulgular: Araştırma sonucunda, sağlık çalışanı olan ebeveynlerin ÇAİÖ toplam puan ortalaması 57.53±8.19 olarak, sağlık çalışanı olmayan ebeveynlerin ÇAİÖ toplam puan ortalaması 57.97±9.69 olarak belirlendi.  Sağlık çalışanı olan ebeveynlerin gelir durumu ve yaşanılan yer ile ÇAİÖ toplam arasında anlamlı bir fark saptandı (p<0.05). Sağlık çalışanı olmayan ebeveynlerin ebeveyn durumu ve çocuk sayısı ile ÇAİÖ alt boyutlarından çatışma arasında anlamlı bir fark saptandı (p<0.05).

Sonuç: COVID-19 salgını sürecinde ebeveynlerin çocukları ile olumlu ilişkiler yaşadıkları belirlendi. Ebeveynler çocuklarıyla olumlu ilişkilerini sürdürürken çatışma da yaşadıkları belirlendi. Ebeveyn-çocuk ilişkisinin belirli zamanlarda değerlendirilerek gidişatının gözlemlenmesi, çıkan sonuçlara göre destek programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.

Referanslar

Adams, J. G., & Walls, R. M. (2020). Supporting the health care workforce during the COVID-19 global epidemic. Jama, 323(15), 1439-1440. https://doi.org/10.1001/jama.2020.3972

Akgün, E., & Yeşilyaprak, B. (2010). Çocuk Anababa İlişki Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 44-53.

Akoğlu, G., & Karaaslan, T. (2020). Possible psychosocial effects of the COVID-19 and isolation process on children. İzmir Katip Çelebi University Faculty of Health Science Journal, 5 (2) , 99-103. 5, 99-103.

Amnesty International. (2021, March 5) COVID-19: Health worker death toll rises to at least 17000 as organizations call for rapid vaccine rollout. https://www.amnesty.org/en/latest/news/2021/03/covid19-health-worker-death-toll-rises-to-at-least-17000-as-organizations-call-for-rapid-vaccine-rollout/

Başaran, M., & Aksoy, A. (2020). Anne-babaların korona-virüs (Covid-19) salgını sürecinde aile yaşantılarına ilişkin görüşleri. Journal of International Social Research, 13(71). doi.10.17719/jisr.10589

Beckerman, M., van Berkel, S. R., Mesman, J., & Alink, L. R. (2017). The role of negative parental attributions in the associations between daily stressors, maltreatment history, and harsh and abusive discipline. Child Abuse Negl, 64, 109-116. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2016.12.015

Bellmann, L., & Hübler, O. (2020). Working from home, job satisfaction and work–life balance–robust or heterogeneous links? International Journal of Manpower, 42, 424-441. https://doi.org/10.1108/IJM-10-2019-0458

Bozdemir, F., & Gündüz, B. (2016). The relationships of attachment styles, parental attidues and traumatic childhood experiences with emotional intelligence Journal of Human Sciences, 13(1), 1797-1814.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Pegem Akademi.

Chersich, M. F., Gray, G., Fairlie, L., Eichbaum, Q., Mayhew, S., Allwood, B., . . . Rees, H. (2020). COVID-19 in Africa: care and protection for frontline healthcare workers. Globalization and Health, 16(1), 46. https://doi.org/10.1186/s12992-020-00574-3

Chung, G., Lanier, P., & Wong, P. Y. J. (2020). Mediating effects of parental stress on harsh parenting and parent-child relationship during coronavirus (COVID-19) pandemic in Singapore. Journal of family violence, 1-12. https://doi.org/10.1007/s10896-020-00200

Dikme, Ş. A., & Gültekin, B. K. (2021). Covid19 pandemi sürecinde evde kalan ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerinin incelenmesi. Education & Youth Research, 1(1), 31-48.

Döğer, S. S., & Kılınç, F. E. (2021). 4-6 yaş çocuğa sahip ailelerin COVID-19 pandemi sürecinde çocukları ile iletişimlerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(10), 480-496. https://doi.org/10.21733/ibad.837127

Escalante-Barrios, E. L., Suarez-Enciso, S. M., Raikes, H., Davis, D., Garcia, A., Gonen, M., . . . Hazar, R. G. (2020). Child-parent interactions in American and Turkish families: Examining measurement invariance analysis of child-parent relationship scale. PloS one, 15(4), e0230831-e0230831. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0230831

Gayretli, S., & Düzkaya, D. S. Pandemi Sürecinde Ebeveynlerin Koronavirüs Anksiyete Düzeyinin Ebeveyn Çocuk İlişkisine Etkisi. Black Sea Journal of Health Science, 1-2. https://doi.org/10.19127/bshealthscience.1148061

Günindi, N., & Kandır, A. (2012). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum becerileri ile anne-babalarının empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 3(5), 35-46.

Hu, Z., Song, C., Xu, C., Jin, G., Chen, Y., Xu, X., . . . Zheng, Y. (2020). Clinical characteristics of 24 asymptomatic infections with COVID-19 screened among close contacts in Nanjing, China. Science China Life Sciences, 63(5), 706-711. https://doi.org/ 10.1007/s11427-020-1661-4

Korkeila, K., Kivelä, S.-L., Suominen, S., Vahtera, J., Kivimäki, M., Sundell, J., . . . Koskenvuo, M. (2004). Childhood adversities, parent-childrelationships and dispositional optimism in adulthood. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 39(4), 286-292. https://doi.org/10.1007/s00127-004-0740-x

Lee, J., Lim, H., Allen, J., & Choi, G. (2021). Multiple mediating effects of conflicts with parents and self-esteem on the relationship between economic status and depression among middle school students since COVID-19. Frontiers in psychology, 12, 712219-712219. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.712219

Lee, S. J., Ward, K. P., Chang, O. D., & Downing, K. M. (2021). Parenting activities and the transition to home-based education during the COVID-19 pandemic. Children and Youth Services Review, 122, 105585. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105585

Lewis, M. (2005). The child and its family: The social network model. Human Development, 48(1-2), 8-27. https://doi.org/10.1159/000083213

Lorenzo, D., & Carrisi, C. (2020). COVID-19 exposure risk for family members of healthcare workers: An observational study. International Journal of Infectious Diseases, 98, 287-289. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.06.106

Martorell, G. A., & Bugental, D. B. (2006). Maternal variations in stress reactivity: implications for harsh parenting practices with very young children. Journal of Family Psychology, 20(4), 641. https://doi.org/10.1037/0893-3200.20.4.641

McLaughlin, K. A., Breslau, J., Green, J. G., Lakoma, M. D., Sampson, N. A., Zaslavsky, A. M., & Kessler, R. C. (2011). Childhood socio-economic status and the onset, persistence, and severity of DSM-IV mental disorders in a US national sample. Social science & medicine, 73(7), 1088-1096. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.06.011

Miller-Lewis, L. R., Searle, A. K., Sawyer, M. G., Baghurst, P. A., & Hedley, D. (2013). Resource factors for mental health resilience in early childhood: An analysis with multiple methodologies. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 7(1), 6. https://doi.org/10.1186/1753-2000-7-6

Occupational Safety and Health Administration. (2021). Hazard Recognition. https://www.osha.gov/coronavirus/hazards

Olness K, Mandalakas A, & Torjesen K. (2015). How to Help the Children in Disasters. 4th ed. Health Frontiers, Kenyon, USA.

Öngören, S. (2021). The pandemic period and the parent-child relationship. International Journal of Contemporary Educational Research, 8(1), 94-110.

Özyürek, A., & Çetinkaya, A. (2021). COVID-19 pandemi döneminde aile ve ebeveyn-çocuk ilişkilerinin incelenmesi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 96-106.

Peng, X., Xu, X., Li, Y., Cheng, L., Zhou, X., & Ren, B. (2020). Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice. International journal of oral science, 12(1), 1-6.

Pietromonaco, P. R., & Overall, N. C. (2021). Applying relationship science to evaluate how the COVID-19 pandemic may impact couples’ relationships. American Psychologist, 76(3), 438-450. https://doi.org/10.1037/amp0000714

Preuss, H., Capito, K., van Eickels, R. L., Zemp, M., & Kolar, D. R. (2021). Cognitive reappraisal and self-compassion as emotion regulation strategies for parents during COVID-19: An online randomized controlled trial. Internet Interventions, 24, 100388. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.invent.2021.100388

Repetti, R. L., Taylor, S. E., & Seeman, T. E. (2002). Risky families: Family social environments and the mental and physical health of offspring. Psychological bulletin, 128(2), 330. https://doi.org/10.1037/0033-2909.128.2.330

T.C. Sağlık Bakanlığı. COVID-19 Durum Raporu (2023 March). https://covid19.saglik.gov.tr/

Rose, C. (2020). Am I part of the cure or am i part of the disease? Keeping coronavirus out when a doctor comes home. New England Journal of Medicine, 382(18), 1684-1685. https://doi.org/10.1056/NEJMp2004768

Russell, B. S., Hutchison, M., Tambling, R., Tomkunas, A. J., & Horton, A. L. (2020). Initial challenges of caregiving during COVID-19: Caregiver burden, mental health, and the parent-child relationship. Child psychiatry and human development, 51(5), 671-682. https://doi.org/10.1007/s10578-020-01037-x

Sajjadi, H., Kamal, S. H. M., Rafiey, H., Vameghi, M., Forouzan, A. S., & Rezaei, M. (2013). A systematic review of the prevalence and risk factors of depression among Iranian adolescents. Global journal of health science, 5(3), 16. https://doi.org/ 10.5539/gjhs.v5n3p16

Sakaoğlu, H. H., Orbatu, D., Emiroglu, M., & Çakır, Ö. (2020). Spielberger state and trait anxiety level in healthcare professionals during the Covid-19 Outbreak: A case of Tepecik Hospital. T.C. Ministry of Health İzmir Tepecik Education and Research Hospital, 30, 1-9. https://doi.org/10.5222/terh.2020.56873

SanJuan-Reyes, S., Gómez-Oliván, L. M., & Islas-Flores, H. (2021). COVID-19 in the environment. Chemosphere, 263, 127973. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2020.127973

Schwartz, J., King, C.-C., & Yen, M.-Y. (2020). Protecting healthcare workers during the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) outbreak: Lessons from Taiwan’s severe acute respiratory syndrome response. Clinical Infectious Diseases, 71(15), 858-860. https://doi.org/10.1093/cid/ciaa255

Shafer, K., Scheibling, C., & Milkie, M. A. (2020). The division of domestic labor before and during the COVID‐19 pandemic in canada: stagnation versus shifts in fathers’ contributions. Canadian Review of Sociology/Revue Canadienne de Sociologie, 57(4), 523-549. https://doi.org/10.1111/cars.12315

Shanafelt, T., Ripp, J., & Trockel, M. (2020). Understanding and Addressing Sources of Anxiety Among Health Care Professionals During the COVID-19 Pandemic. JAMA, 323(21), 2133-2134. https://doi.org/10.1001/jama.2020.5893

Tamis‐LeMonda, C. S., Shannon, J. D., Cabrera, N. J., & Lamb, M. E. (2004). Fathers and mothers at play with their 2‐and 3‐year‐olds: Contributions to language and cognitive development. Child development, 75(6), 1806-1820.

Tamura, T. (2018). Effect of perceived parent–child relationship in childhood on resilience in Japanese youth. Psychological Reports, 122(2), 485-505. https://doi.org/10.1177/0033294118762504

Tayan, E., Gedik, S. D., Morkoyunlu, Z., Sözbilir, M., & Konyalioğlu, A. C. (2019). Articles Regarding Parent-Children Relationships A Thematic Content Analysis. Eskişehir Osmangazi University Journal of Social Sciences, 20, 1183-1208. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555437

Terkeş, N., & Yamaç, S. U. (2021). Covid-19 hastaları ile çalışan evli hemşire ve ebelerin aile içi süreçlerindeki değişimlerin belirlenmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 102-111.

World Health Organization. (2023). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. https://covid19.who.int/

Wu, M., Xu, W., Yao, Y., Zhang, L., Guo, L., Fan, J., & Chen, J. (2020). Mental health status of students' parents during COVID-19 pandemic and its influence factors. General psychiatry, 33(4), e100250-e100250. https://doi.org/10.1136/gpsych-2020-100250

Ying, Y., Ruan, L., Kong, F., Zhu, B., Ji, Y., & Lou, Z. (2020). Mental health status among family members of health care workers in Ningbo, China, during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak: A cross-sectional study. BMC psychiatry, 20(1), 1-10. https://doi.org/ 10.1186/s12888-020-02784-w

İndir

Yayınlanmış

2023-08-30

Nasıl Atıf Yapılır

Kurudirek, F., Arıkan, D., & Ekici, S. (2023). COVID-19 salgını sürecinde sağlık çalışanı olan ve olmayan ebeveynlerin çocukları ile olan ilişkisinin incelenmesi: COVID-19 salgını sürecinde sağlık çalışanı olan ve olmayan ebeveynlerin çocukları ile olan ilişkisinin incelenmesi. Journal of Infant, Child and Adolescent Health, 3(2), 98–110. https://doi.org/10.5281/zenodo.8300768