e-ISSN: 2757-9468
Kuruluş Yılı: 2021
Yayın Sıklığı: Yılda Üç Defa
Ülke: Türkiye

Araştırma Makalesi

Behavioral and psychological expression of anger and anger management in adolescents

Adölesanlarda öfkenin davranışsal, psikolojik ifadesi ve öfke yönetimi

Özden Erdem, Saime Erol, Betül Karaca, Neriman Ergüven
  • Özden Erdem Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi image/svg+xml https://orcid.org/0000-0002-7150-1676

    Özden Erdem, 1985 yılında Çanakkale’nin Gelibolu ilçesinde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini burada tamamladı. 2007 yılında Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hemşirelik Lisans Programı’ndan mezun oldu. 2007-2015 yılları arasında farklı askeri hastanelerde ameliyathane, acil ve klinik hemşireliği ile eğitim hemşireliği görevlerinde bulundu.

    2012’de Atatürk Üniversitesi’nde yüksek lisansını, “Kemoterapi Alan Yetişkin Hastalarda Arı Sütü ile Yapılan Ağız Bakımının Mukozit Derecelerine Etkisi” başlıklı tezi ile tamamladı. 2014 yılında TSK Hemşirelik Kongresi’nde sözel bildiri birincilik ödülüne layık görüldü. 2014-2021 yılları arasında Marmara Üniversitesi’nde doktora eğitimini sürdürerek, “Adölesanlarda Transteoretik Model Temelli Sağlığı Geliştirme Programının Güvenli Bisiklet Kullanma Davranışına Etkisi” konulu teziyle doktora derecesi aldı. Aynı dönemde şiddet, adölesan sağlığı ve toplumsal hemşirelik alanlarında ödüllü bildiriler sundu.

    2016’dan itibaren Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Marmara Üniversitesi’nde 35. madde kapsamında araştırma görevlisi olarak da bulunmuştur.

    Araştırma alanları arasında davranış değişikliği, sağlığın geliştirilmesi, öfke, adölesan sağlığı, kaza ve yaralanmalardan korunma, okul sağlığı, inanç toplumu hemşireliği, evde bakım, oral mukozit ve şiddet yer almaktadır. Epidemiyoloji, nitel araştırma, psikodrama, biyoetik ve aile danışmanlığı gibi çeşitli alanlarda aldığı dersler ve sertifikalarla akademik yetkinliğini güçlendirmiştir.
  • Saime Erol Marmara Üniversitesi image/svg+xml https://orcid.org/0000-0001-7752-605X
  • Betül Karaca Hitit üniversitesi Erol Olçok Eğitim Araştırma Hastanesi https://orcid.org/0009-0005-5719-0647
  • Neriman Ergüven İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi image/svg+xml https://orcid.org/0009-0005-9250-0807
DOI
https://doi.org/10.64684/jicah.128

Aim: This study aimed to examine the behavioral and psychological expression of anger and anger management strategies among adolescents

Method: A cross-sectional study was conducted in five high schools in Istanbul. The population included 3,471 students, with a sample of 910 students. Data were collected using a diagnostic form and a questionnaire assessing anger expression and management. Descriptive statistics and chi-square analysis were used for evaluation. The study was completed with a 99% confidence level and a margin of error of 3.67%. Informed consent was obtained in writing from the study participants and their legal representatives prior to their inclusion in the study. Data were collected by the researchers through face-to-face interviews. The following instruments were used for data collection: the Sociodemographic Characteristics Questionnaire, the Anger Behavioral Expression Styles Questionnaire, the Anger Psychological Expression Styles Questionnaire, and the Anger Management Styles Questionnaire.

Results: Findings showed that 46.3% of adolescents experienced anger at least once a month, 21% felt hostility when angry, and 25.5% were most angered by being mocked. Behaviorally, adolescents expressed anger by withdrawing from the environment (66.3%), stating their anger (60.8%), and redirecting attention to other activities (53.7%). Psychologically, 67.7% expected an apology, 62.2% felt hurt, and 54.8% felt terrible. In anger management, 68% used self-calming techniques, 66.2% perceived the other person as problematic to relieve stress, and 62.1% solved problems rationally with self-confidence. Gender differences were notable: males more often used self-calming, physical force, or swear words, whereas females preferred deep breathing, crying, or withdrawal (p < .05).

Conclusion: Anger is prevalent among adolescents and can lead to aggression and violence. Males were found to be less effective at managing anger, often attempting self-regulation but then engaging in harmful behaviours. Effective anger management strategies, gender-specific interventions and family involvement are critical to promoting adolescents' emotional well-being and preventing negative outcomes.

Amaç: Bu çalışma, adölesanlarda öfkenin davranışsal, psikolojik ifadesi ve öfkenin yönetim şeklini belirlemek amacı ile yapıldı.

Yöntem: Kesitsel türde yapılan araştırma İstanbul ilinde yer alan beş lisede yürütüldü. Araştırmanın evrenini lisede okuyan 3471 lise öğrencisi, örneklemini 910 öğrenci oluşturdu. Araştırma %99 güven aralığında %3,67 hata ile tamamlandı. Araştırmaya katılan bireylerden ve yasal temsilcilerinden yazılı bilgilendirilmiş onam alındı. Veriler araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı. Verilerin toplanmasında Sosyodemografik Özellikleri Tanılama Formu, Öfkenin Davranışsal İfade Şekilleri Anketi, Öfkenin Psikolojik İfade Şekilleri Anketi, Öfkenin Yönetim Şekilleri Anketi kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare analizi kullanıldı.

Bulgular: Adölesanların %46,3’ünün ayda en az birkez öfke yaşadıklarını, %21’inin öfkelendiğine karşı düşmanlık hissettikleri ve %25,5’inin en çok alay edilmesine karşı öfkelendikleri bulundu. Adölesanların öfkelerini davranışsal olarak %66,3’ünün ortamdan uzaklaşma, %60,8’inin kızgın olduğunu söyleme, %53,7’sinin ilgisini başka aktiviteye yönlendirme şeklinde ifade ettikleri belirlendi. Psikolojik olarak nasıl hissettikleri incelendiğinde; %67,7’sinin özür bekledikleri, %62,2’sinin incinmiş ve %54,8’inin berbat hissettikleri bulundu. Öfke yönetiminde adölesanların %68’inin kendi kendini sakinleştirdikleri, %66,2’sinin karşısındaki kişiyi sorunlu görerek kendilerini rahatlattıkları ve %62,1’inin kendine güvenerek problemi akıl yolu ile çözdükleri bulundu. Öfke yönetiminde erkeklerin kendini sakinleştirme, kadınların ise daha çok derin nefes alma yöntemlerini kullandıkları, öfkelendiklerine ve çevredeki nesnelere karşı fiziksel güç uygulayanların ve argo kelimeler kullananların erkekler, ağlayan ve ortamdan uzaklaşanların ise kadınlar olduğu bulundu (p<.05).

Sonuç: Adölesanlarda öfkenin yaygın olarak görüldüğü, saldırganlık ve şiddet gibi olumsuz sonuçlara yol açtığı, özellikle erkeklerin etkili yöntemleri kullanmadıkları ve öfkelerini kontrol edemedikleri, kendi kendilerini iyileştirmeye çalıştıkları ancak zarar verici davranışlar içerisinde oldukları belirlendi.

Referanslar

Akbaş, E., & Yiğitoğlu, G. (2022). Anger and adolescence. Ordu University Journal of Nursing Studies, 5(1), 139–147. https://doi.org/10.38108/ouhcd.972919

Albayrak, B., & Kutlu, Y. (2009). Ergenlerde öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 1–13.

Anjanappa, S., Govindan, R., & Munivenkatappa, M. (2020). Anger management in adolescents: A systematic review. Indian Journal of Psychiatric Nursing, 17(1), 51–56. https://doi.org/10.4103/IOPN.IOPN_37_19

Bakan Kıraç, İ., & Sahmurova (Şahmur), A. (2022). 12–14 yaş arasındaki ergenlerde internet bağımlılığı ile sürekli öfke-öfke tarzı ifade ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Social Research and Behavioral Sciences, 8(16), 306–320. https://doi.org/10.52096/jsrbs.8.16.20

Baktygali, A., Akhtaeva, N. S., & Sadykova, N. M. (2019). Gender differences in the manifestation of aggressive behavior in adolescents. The Journal of Psychology and Sociology, 68(1), 12–20. https://doi.org/10.26577/jpss.2019.v68.i1.02

Erdem, Ö. (2025). Health promotion and prevention: School age children. In E. Kılınç İşleyen (Ed.), Health promotion and prevention: School-age children (pp. 69–81). Nova Science. https://novapublishers.com/shop/health-promotion-and-prevention-school-age-children/

Gönültaş, O., & Atıcı, M. (2014). Ortaokul son sınıf öğrencilerinin öfke düzeyleri ve saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 370–386.

Haskan Avcı, Ö., & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Hacettepe Eğitim Dergisi, 29(1), 157–174.

Hoogsteder, L. M., Kuijpers, N., Stams, G. J. J. M., van Horn, J. E., Hendriks, J., & Wissink, I. B. (2014). Study on the effectiveness of responsive aggression regulation therapy (Re-ART). International Journal of Forensic Mental Health, 13(1), 25–35. https://doi.org/10.1080/14999013.2014.893711

Hoogsteder, L. M., Schippers, E. E., Sweers, N., & Stams, G. J. J. M. (2021). A quasi-experimental pilot study to the effects of Responsive Aggression Regulation Therapy (Re-ART) outpatient for young adults. Journal of Forensic Sciences, 66(3), 1015–1025. https://doi.org/10.1111/1556-4029.14648

Kalkavan, A., Karaca, B., & Işık, U. (2022). Amatör ve profesyonel futbolcuların öfke düzeylerinin incelenmesi. Sportive, 5(2), 55–68. https://doi.org/10.53025/sportive.1185677

Karababa, A., & Dilmaç, B. (2015). Ergenlerde insani değerlerin sürekli öfke ve öfke ifade biçimlerini yordamadaki rolü. Elementary Education Online, 14(3), 959–970. https://doi.org/10.17051/io.2015.85927

Kim, Y. R., Choi, H. G., & Yeom, H. A. (2019). Relationships between exercise behavior and anger control of hospital nurses. Asian Nursing Research, 13(1), 54–59. https://doi.org/10.1016/j.anr.2019.01.009

Marcus, D., & Mattiko, M. (2009). An anger management program for children with attention deficit, hyperactivity disorder. Therapeutic Recreation Journal, 41(1), 15–28.

Nasir, R., & Ghani, N. A. (2014). Behavioral and emotional effects of anger expression and anger management among adolescents. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 140, 565–569. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.471

Özdemir, M. B. (2015). The impact of activity based group along with psychological consultation and intervention programme to reduce anger and aggression in children. Education and Society in the 21st Century: Journal of Educational Sciences and Social Research, 4(10), 221–238.

Özmen, D., Özmen, E., Çetinkaya, A., & Akil, İ. (2016). Trait anger and anger expression styles in adolescents. Anatolian Journal of Psychiatry, 17(1), 65–73. https://doi.org/10.5455/apd.176085

Regier, D. A., Kuhl, E. A., & Kupfer, D. J. (2013). The DSM-5: Classification and criteria changes. World Psychiatry, 12(2), 92–98. https://doi.org/10.1002/wps.20050

Rothman, A. J. (2000). Toward a theory-based analysis of behavioral maintenance. Health Psychology, 19(1, Suppl.), 64–69. https://doi.org/10.1037//0278-6133.19.suppl1.64

Sell, A. N. (2011). The recalibrational theory and violent anger. Aggression and Violent Behavior, 16(5), 381–389. https://doi.org/10.1016/j.avb.2011.04.013

Serin, N. B. (2019). The impact of anger management training on anger, aggression and problem-solving skills of primary school students. International Online Journal of Education and Teaching, 6(3), 525–543.

Sezer, F. (2011). Öfke ve psikolojik belirtiler üzerine müziğin etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1–15.

Spielberger, C. D. (1994). Charles D. Spielberger. American Psychologist, 49(4), 345–346. https://doi.org/10.1037/h0090758

Steiner, H., & Karnik, N. S. (2003). Aggression and antisocial behavior in children and adolescents: Research and treatment. Psychiatric Services, 54(1), 119–120. https://doi.org/10.1176/appi.ps.54.1.119

Suman. (2016). Anger expression: A study on gender differences. International Journal of Indian Psychology, 3(4), 45–53. https://doi.org/10.25215/0304.140

Temel, A. B., Bahar, Z., Ergün, A., Kadıoğlu, H., Erol, S., Öncel, S., Akcan, A., Meydanlıoğlu, A., Gür, K., Haney, M. Ö., Yurt, S., Bulduk, S., & Şişman, F. N. (2016). Improving the health of school children (S. Gözüm, Ed.; 1st ed.). Vize.

Uzun, S., & Kelleci, M. (2018). Substance abuse in high school students: Their self-efficacy to avoid substance abuse and related factors. Dusunen Adam - The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 31(4), 356–363. https://doi.org/10.5350/DAJPN2018310404

Yıldız, E., & Erci, B. (2011). The investigation of relation between parental behavior and adolescence aggressiveness behavior. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 6–11.

Toplam 28 kaynakça bulunmaktadır.
Nasıl Atıf Yapılır
Erdem, Özden, Erol, S., Karaca, B. ., & Ergüven, N. . (2025). Adölesanlarda öfkenin davranışsal, psikolojik ifadesi ve öfke yönetimi. Journal of Infant, Child and Adolescent Health, 5(3), 190-203. https://doi.org/10.64684/jicah.128
Lisans
Creative Commons License

Telif Hakkı (c) 2025 Özden Erdem, Saime Erol, Neriman Ergüven, Betül Karaca
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Cilt 5 Sayı 3 (2025) Gör

Cilt 5 Sayı 3 (2025)

Makale Bilgileri

  • Makale Türü Araştırma Makalesi
  • Gönderildi Eylül 13, 2025
  • Kabul Edildi Aralık 24, 2025
  • Yayınlanmış Aralık 31, 2025
  • Sayı Cilt 5 Sayı 3 (2025)
  • Bölüm Araştırma Makalesi
  • Dosya İndirmeleri 0
  • Özet Görüntülemeler 0
  • Altmetrikler
  • Paylaş
İndirme verisi henüz mevcut değil.