YAYIN ETİĞİ

Etik kurallar

Yazar(lar)

JICAH dergisine yazı gönderen yazar(lar)ın uymak zorunda oldukları etik ilkeler:

Yazar(lar) tarafından dergiye gönderilen makaleler özgün olmalıdır. 

Makalenin etik kurallara uygunluğu yazar(lar) ın sorumluluğundadır.

Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazılar daha önce bir dergide yayınlanmamış, yayınlanmak üzere kabul edilmemiş ve değerlendirmeye alınmamış olmalıdır.

Makalelerde yararlanılan tüm kaynaklara doğru ve yazım kurallarına uygun şekilde atıf yapılmalı ve bunlara kaynaklar bölümünde eksiksiz yer verilmelidir.

Yayımlanmak üzere gönderilen yazıda daha önce yayınlanmış alıntı yazı, tablo, şekil, anket ve ölçek gibi materyallere yer verdi ise telif hakkı sahibinden ve yazar(lar)ından yazılı izin alınmalıdır.

Yayınlanmak üzere gönderilen makalede çıkar çatışması teşkil edebilecek durum ve ilişkiler belirtilmeli ve nedeni açıklanmalıdır.

Çalışmanın oluşumunda içeriğe fikri yönden katkı sağlamayan kişiler, yazıda yazar olarak belirtilmemelidir.

Yayımlanmak üzere kabul edilen veya yayımlanan makalede yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme gibi yazar sorumluluklarında değişiklik talebinde bulunulmamalıdır.

Yazar(lar) değerlendirme sürecinde olan ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili bir hata tespit etmesi durumunda editör ve/veya editörler kurulunu bilgilendirmeli, düzeltme süreci için işbirliği kurmalıdırlar.

Olgu sunumu yazılarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilginin makalede yer alması gereklidir.

Hakemler

JICAH’a gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Hakemler değerlendirdikleri makalenin yazar(lar)ı ile doğrudan iletişim kuramaz. Değerlendirme sonucu yazar(lar) dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce iletilir.

JICAH’a gönderilen makaleleri değerlendirecek hakemlerin uymak zorunda oldukları etik ilkeler:

Yalnızca kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidirler.

Makale değerlendirmesini tarafsızlık ve gizlilik ilkesi içinde gerçekleştirmelidir.

Hakemler makaleleri nesnel olarak değerlendirmeli, önerilerinde kullandıkları üslubun nazik, saygılı, subjektif ve bilimsel olması gerekmektedir. Hakemler saldırgan, saygısız ve öznel yorumlamalardan kaçınmalıdırlar.

Hakemlerin değerlendirdikleri makaleler için Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmektedir. Hakemler değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararlarını ve bu kararlarının gerekçelerini de bu formda belirtmelidir.

Hakemler; değerlendirecekleri makaleye ilişkin çıkar çatışması ile karşı karşıya olduklarını düşünürlerse çalışmayı incelemeyi kabul etmemeli ve dergi editörünü bu konuda bilgilendirmelidirler.

Hakemlerin değerlendirme için kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları ve dergiye göndermeleri gerekmektedir.

Değerlendirdiği makaleye ilişkin tüm dosyaları inceledikten sonra imha etmelidir.

Editörler

Editörün ‘Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics - COPE) yayınlamış olduğu ‘Editörler için Etik Davranışlar ve En İyi Uygulamalar Kılavuzu’nda (https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf) (https://publicationethics.org/files/u2/Best_Practice.pdf) yer alan etik sorumluluklara uyması gerekmektedir.

Editörün uymak zorunda oldukları etik ilkeler:

Dergide yayınlanan tüm yazılardan editör sorumludur.

Editör, derginin kalitesinin artırılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunmak için çaba sarf etmelidir.

Yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin yazım kuralları, bilimsel değer, özgünlük, intihal ve etik açıdan ön değerlendirmesini yapmalıdır. Editör, makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazar(lar)a bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir.

Derginin amaç ve kapsamına uygun olmayan makaleleri reddetmelidir.

Editör, makalelerin değerlendirilmesinde hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarını dikkate almalı ve alanlarına uygun yazıları değerlendirmelerini istemelidir. Böylelikle, makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesini sağlamalıdır.

Editör, kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını içeren derginin yayın politikalarını uygulamalı, hakemlerin kimlik bilgilerinin gizliliğini sağlamalı, her makalenin uygun süre içinde ve yansız olarak değerlendirilmesini sağlamalıdır.

YAYIN POLİTİKASI

JICAH yılda üç kez yayımlanan, hakemli ve açık erişimli bir dergidir. Derginin yazım dili Türkçe ve İngilizce’dir. Dergiye gönderilen makaleler için hiçbir ücret talep edilmez ve kabul edilen tüm makaleler ücretsiz yayınlanır. Dergiye gönderilen makaleler üç ay içinde değerlendirilir.

Dergiye gönderilen makaleler editörün ön incelemesine tabidir. Makaleler editör tarafından yapılan ön incelemede yazım, bilimsel değer, özgünlük, intihal ve etik açıdan değerlendirilir. Uygun bulunan yazılar sekretarya tarafından makale yazım kuralları açısından incelenir. Bu süreci tamamlayan yazılara alan editörleri atanır. Alan editörleri yazıları, alanında uzman bağımsız iki hakeme gönderir. Hakemlerden makaleyi değerlendirmeleri sonucunda olumlu, düzeltme veya olumsuz görüş alınır. Hakemlerden birinin olumlu, diğerinin olumsuz görüş bildirmesi durumunda makale editörler tarafından tekrar değerlendirilir ve üçüncü bir hakeme değerlendirme için gönderilebilir. Yazının yayımlanmak üzere kabul edilmesi için editörlerin veya hakeme gönderilen yazılarda en az iki hakemin olumlu veya düzeltme olarak görüş bildirmesi gerekir. Editörler, hakem değerlendirmeleri doğrultusunda makalenin aynen yayımlanmasına, yazarından düzeltme talep edilmesine ya da yayımlanmamasına karar verir ve bu karar yazar(lar)a bildirilir. Yazar(lar)ın düzeltme talep edilen konuları belirtilen süre içerisinde (30 gün) tamamlayarak makaleyi tekrar dergiye göndermeleri gerekmektedir. Yazar(lar)ın gereken düzeltmeleri belirlenen süre içerisinde tamamlayamaması durumunda talep edilirse ek süre verilebilir. Tamamlanmış veya düzeltilmiş makale gerekli görüldüğünde editörler tarafından tekrar hakem değerlendirmesine gönderilebilir. Editörler tarafından uygun bulunmayan veya gerekli hakem ve editör düzeltmeleri yapılmamış yazılar editörlerin kararı ile yazar(lar)a iade edilebilir.

Derginin yayın politikası gereği editörlerin yazar olduğu makalelere dergide yer verilmez. Ancak derginin ilk yılını içeren ilk üç sayısında derginin yayın hayatına devam edebilmesi ve ilgili sayının kendi döneminde çıkmasında aksaklık yaşanmaması için editör kurulu üyelerinin gönderdiği, hakemlik süreci tamamlanan makaleler dergide yayınlanmak üzere kabul edilebilir.

Tüm işlemler elektronik ortamda gerçekleştirilir. Kabul edilen makaleler Yayın Kurulu’nun onayı ile yayınlanmak üzere sıraya alınır. Yayımlanması planlanan yazıların mizanpajı sırasında yapılan son kontrollerde gerekli görüldüğünde yazım ve dil bilgisi hataları yazının içeriğine dokunulmaksızın yayın kurulu tarafından düzeltilebilir.

YAPAY ZEKÂ ARAÇLARININ KULLANIMINA DAİR POLİTİKA

Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımında Temel İlkeler ve Sorumluluklar

Yazar(lar) için Yaratıcı Yapay Zekâ (YZ) Kullanım Politikaları

Hiçbir durumda yaratıcı yapay zekâ (YZ) araçları, bir akademik makalenin yazarları ya da ortak yazarı olarak tanıtılmamalıdır. Makalenin yazarları, gönderilen çalışmanın içeriği, doğruluğu ve özgünlüğünden tamamen sorumludur. YZ araçlarının kullanımı, yazarların bilimsel, etik ve entelektüel yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Dergi, sahte yazarlar oluşturmak veya kimlikle oynamak amacıyla YZ kullanımını kesinlikle yasaklamaktadır.

Şeffaflık ve Beyan:

Araştırma, yazım veya süreçlerde herhangi bir YZ aracının kullanıldığının makale içerisinde açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Bu beyan, gerektiğinde “Yöntem” ya da “Teşekkür” bölümünde sunulmalıdır. Açıklamada yer alan YZ araçlarının tam isimleri ve versiyon numaralarıyla birlikte, bu araçların nasıl ve hangi amaçla kullanıldığına dair ayrıntılı bilgi verilmesi önemlidir.

Editörler için Yaratıcı Yapay Zekâ (YZ) Kullanım Politikaları

Editörler, yayımlanmamış makaleler, bu makalelere ait dosyalar, görseller veya ilgili diğer bilgileri YZ araçlarına yüklememelidir. Gönderilen içeriklerin gizliliğini korumak ve yazarların fikri mülkiyet haklarını güvence altına almak editörlerin ana görevleri arasında yer almaktadır.

Değerlendirme Sürecinde YZ Kullanımı

Editörler, dergi yönetiminden kesin onay aldıkları takdirde editoryal süreçlerin belirli bölümlerinde —örneğin ilk uygunluk değerlendirmesi veya hakem seçimi— YZ araçlarını kullanabilirler. Bu tür bir YZ kullanımının yazarlara açık bir şekilde bildirilmesi gerekmektedir. Bildirilen YZ kullanımının derginin kurallarına uygunluğunu incelemek editörlerin sorumluluğundadır.

Hakemler için Yaratıcı Yapay Zekâ (YZ) Kullanım Politikaları

Hakemlerin, değerlendirdikleri makalelerde belirtilmemiş olası YZ kullanımını tespit etmeye çalışmaları ve böyle bir durumdan şüphe duyduklarında editörlere bildirmeleri teşvik edilmektedir. Ancak bu tür değerlendirmelerin açık ve nesnel kriterlere dayanması önemlidir.

Hakemler, hakemlik sürecinde inceleme için gönderilen yayımlanmamış makaleleri veya ilgili belgeleri, kesinlikle yaratıcı YZ platformlarına yüklememelidir. Bu tür bir eylem gizliliğin ihlaline ve fikri mülkiyet haklarının ihlaline yol açabilir. Değerlendirme süreci, hakemin bilgi ve deneyim düzeyi ile yürütülmelidir.

İzin Verilen Kullanım Alanları

·   Yaratıcı yapay zekâ, teorik fikirlerin, kavramsal yapıların veya süreçlerin görsel olarak gösterilmesinde kullanılabilir. Bu şekilde tasarlanan görseller, yazarın anlayışını ve açıklamalarını doğru biçimde yansıtmalıdır.

· Yazarlar, araştırma verilerinin görsel sunumunu geliştirmek için YZ araçlarından faydalanabilirler. Bu araçlar, grafiklerin, tabloların ve diyagramların tasarımını ve anlaşılabilirliğini artırma konusunda özellikle yararlı olabilir.

·    YZ ile oluşturulan görseller, karmaşık fikirlerin basit hale getirilmesi ve açıklanması için sembolik veya açıklayıcı temsiller olarak kullanılabilir. Bu tür görseller, okuyucunun konuyu daha iyi anlamasını desteklemeli ve aktarılan kavramları yanlış bir şekilde sunmamalıdır.

Yapay Zekâ Kullanımında Kısıtlanan veya Yasaklanan Alanlar

·      Bir makalenin önemli kısımlarının —örneğin özet, giriş, literatür incelemesi veya tartışma bölümü— YZ ile hazırlanması uygun değildir. YZ tarafından üretilen içerik, yalnızca bir taslak ya da öneri olarak ele alınmalı ve akademik titizlik ve özgünlüğü korumak için yazar(lar) tarafından dikkatlice gözden geçirilip revize edilmelidir.

        YZ araçları, araştırmanın sonuçlarının oluşturulması, raporlanması veya yorumlanması için kullanılmamalıdır. Veri analiziyle ilgili tüm sorumluluk yalnızca yazar(lar)a aittir.

·   YZ araçlarıyla sahte, doğrulanamaz veya var olmayan kaynaklar oluşturmak kesinlikle yasaktır. Tüm atıf yapılan kaynaklar, akademik standartlara uygun bir şekilde doğrulanabilir olmalı, doğru biçimde belirtilmeli ve yazar(lar) tarafından onaylanmalıdır.

·     Makalenin ana argümanlarının, teorik katkılarının ve temel tezinin geliştirilmesi tamamen yazar(lar)ın yükümlülüğündedir. YZ, yazım aşamasında sadece yardımcı bir araç olarak kullanılabilir; yazarın eleştirel düşünce yeteneğinin veya özgün akademik katkısının yerini alamaz.

Politika İhlali Durumunda İzlenecek Süreç

YZ araçlarının kullanımı açıkça belirtilmezse ya da bu kurallara aykırı bir biçimde kullanılırsa, makale değerlendirme sürecinde reddedilebilir. Yayın sonrasında bir ihlal tespit edilirse, düzeltme yayımlanması veya makalenin geri çekilmesi gibi eylemler gerçekleştirilebilir. Bu politikanın tekrarlayan ya da ciddi ihlalleri, yazar(lar)ın gelecekteki başvurularının dergi tarafından reddedilmesine neden olabilir.